انتشار سند نظام جامع مالکیت فکری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

سند نظام جامع مالکیت فکری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری توسط گروه مطالعات راهبردی و سیاستگذاری فناوری دفتر برنامه‌ریزی امور فناوری این وزارتخانه تحریر و به چاپ رسید.

مسير اقتصادي كشور از اقتصادی كاملاً وابسته به نفت و منابع طبيعي به سوی اقتصادي مولد و غيرنفتي در حال تغيير است و اقتصاد دانش‌بنيان به عنوان يكي از مولفه‌هاي كليدي در اقتصاد غيرنفتي شناخته مي‌شود. از سویی رشد اقتصاد دانش‌بنيان، نيازمند تقویت نظام ملي نوآوري است که یکی از کارکردهای مهم آن، حمايت و حفاظت از حقوق پدیدآورندگان آثار علمي، نوآورانه و فناورانه است. تجربه‌ی جهانی ثابت کرده که پیشرفت علمی و بهبود عملکرد نوآورانه‌ی اقتصاد ملی، بدون فراهم آوردن چتر حمایتی از پدیدآورندگان انواع دارايي‌هاي فكري امکان‌پذیر نیست. از همین رو، تقویت نظام ملی مالكيت فكري به عنوان یکی از ارکان نظام‌ ملي نوآوري، پیش‌نیاز رشد اقتصاد مولد و غیرنفتی به شمار می‌رود.

در همین راستا، وزارت علوم، تحقيقات و فناوري (عتف) به عنوان یکی از متوليان اصلی توسعه‌ی علم وفناوري در كشور، پس از تجربه‌ی موفق دو دهه گذشته توسعه‌ی كمي و كيفي مراكز علمي، پژوهشي و فناوري؛ اکنون بر آن شده که برنامه‌ای جامع و نظام‌مند در حوزه‌ی مالکیت فکری در مجموعه‌هاي ذيل نظام آموزش عالي كشور تدوین و اجرا نماید.

سند جامع مالكيت فكري وزارت عتف، حاصل تلاشی کارشناسانه، جامع و آینده‌نگرانه در این وزارتخانه است. این سند در ۶ فصل تهیه شده و مشتمل بر ۲۹ برنامه است. سند مذکور ابتدا با شرحی بر مفاهیم، کاربردها و آثار مالکیت فکری و جایگاه ایران در مالکیت فکری آغاز می‌شود، در فصل دوم نقش وزارت علوم در توسعه مالکیت فکری بیان گشته و دورنمای جایگاه این وزارتخانه در مالکیت فکری ترسیم می‌گردد. فصل‌های سوم و چهارم به ترتیب اسناد بالادستی مالکیت فکری در کشور و اقدامات انجام‌شده در وزارت عتف را بیان می‌کنند. فصل پنجم، نظام جامع مالکیت فکری وزارت عتف را که در چهار حوزه آگاهی بخشی، خلق، حفاظت و تجاری‌سازی مالکیت فکری تدوین شده، معرفی می‌نماید و نهایتا در فصل ششم برنامه‌ها و اقدامات لازم ذیل بخش‌های چهارگانه این نظام آورده شده است. علاوه بر این، راهنمای نگارش سیاست‌نامه مالکیت فکری دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری در این سند آورده شده و سیاست‌نامه‌های مالکیت فکری شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان و دانشگاه صنعتی شریف به‌عنوان دو نمونه موفق گردآوری شده‌اند.

این طرح در دسترس دستگاه‌ها و مراکز زیرمجموعه وزارت عتف قرار داده خواهد شد و نقشه‌ی راه ۳ ساله وزارت عتف را برای ارتقای نظام مالکیت فکری در حوزه‌ی مرتبط با آموزش عالی کشور ترسیم می‌کند.

 موفقیت طرح نظام جامع مالکیت فکری وزارت عتف تا حد زیادی وابسته به همراهی دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز فناوری ذیل این وزارتخانه است. وزارت عتف امیدوار است اجرای این برنامه‌ها، گامی مهم در خلق دارایی‌های فکری در سیستم آموزش عالی کشور و افزایش ارزش‌آفرینی از این دارایی‌ها در سطح ملی به همراه داشته باشد و بتواند نقشی مهم در تقویت اقتصاد غیرنفتی و مبتنی بر دانش بردارد.